Historia Parafii

 1. Historia protestantyzmu
 2. Historia Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Giżycku.
 2.1. Krótki rys historyczny
 2.2. Historia Parafii

1. Historia protestantyzmu

 

W dziejach chrześcijaństwa wiek XVI był przełomowy, ukształtował jego obraz na całą dalszą przyszłość. Mowa oczywiście o ruchu zapoczątkowanym wystąpieniem w październiku 1517 roku Marcina Lutra - ogłoszeniem 95 Tez przeciw odpustom. Te tezy już w zalążku zawierały podstawowe zasady, według których powinna się dokonać reforma Kościoła; reforma, której potrzebę odczuwano już wtedy niemal powszechnie. Ogłaszając swe Tezy Luter postępował zgodnie ze zwyczajem tamtej epoki, wzywając osoby do tego powołane do publicznej dysputy nad złem, które jego i nie tylko jego zdaniem rozpanoszyło się w ówczesnym Kościele. Jego celem nie było zatem utworzenie jakiegoś nowego, idealnego Kościoła, ale reforma istniejącego; ruch przez niego zapoczątkowany nosi też nazwę reformacji. Niestety nie chciano z nim rozmawiać. Historycy twierdzą obecnie, że nie było wówczas odpowiedniego partnera do takiej rozmowy z nim. I na skutek wrogiej wobec Lutra postawy ówczesnego Kościoła pod przywództwem papieża, Luter został ekskomunikowany i groziła mu śmierć. W ten sposób ów doktor teologii i profesor biblistyki na uniwersytecie w Wittenberdze został zmuszony do działania na rzecz utworzenia Kościoła niezależnego od papieża, Kościoła opartego na ewangelii o Jezusie Chrystusie odczytanej na nowo z kart Biblii przez reformatora. Kościół ten szybko znalazł zwolenników w całej Europie i pod koniec XVI wieku zajął oprócz Niemiec trwałe miejsce w Austrii (w tym na Śląsku Cieszyńskim, będącym wtedy górną częścią Austrii), krajach skandynawskich, krajach nadbałtyckich (m. in. w Prusach Książęcych), a także w Siedmiogrodzie. Powstała także diaspora tego Kościoła w Polsce (głównie w Wielkopolsce), na Węgrzech, na południu Europy i we Francji.

Wszystkie te Kościoły uznają za swoje wyznanie wiary Konfesję Augsburską, ułożoną przez Filipa Melanchtona, najbliższego współpracownika Lutra, a odczytaną w obecności cesarza Karola V na sejmie w Augsburgu w roku 1530 - jako publiczne wyznanie wiary ewangelickich stanów. W swej treści Konfesja ta nawiązuje do symboli starokościelnych i zajmuje stanowisko koncyliarne. Ewangelicy chcieli przez to podkreślić, że należą do wspólnoty chrześcijańskiej, że ich celem nie było założenie odrębnego Kościoła. Ewangelicy zatem wspólnie ze wszystkimi chrześcijanami dzielą wiarę w Trójjedynego Boga. Wierzą, że Jezus Chrystus jest Synem Boga i Zbawicielem świata, że jest żyjącym Panem, działającym w swym Kościele przez Ducha Świętego - zgodnie z pierwszymi wyznaniami wiary: apostolskim, konstantynopolitańskim i atanazjańskim i potwierdzonych decyzjami pierwszych soborów ekumenicznych. Jednak normą tej wiary nie są decyzje soborowe i tradycja kościelna czy sukcesja apostolska (ta ostatnia nauka pojawia się w późniejszych wiekach chrześcijaństwa), ale treść Pisma Świętego. To ono powinno osądzać tę tradycję oraz wszelkie decyzje soborów. W Piśmie Świętym bowiem rozbrzmiewają słowa Jezusa i ewangelia o Nim - tak, jak przekazali to Jego pierwsi świadkowie: apostołowie i Ewangeliści. Ta ewangelia, niezmienna od wieków, ale wciąż żywa i nowa dla słuchacza, stanowi centrum i treść całej Biblii; z niej powstał Kościół i ona jest tego Kościoła "jedynym skarbem" (Teza 62).

Cała Reformacja wyrosła z odkrycia nauki jakby dawno zapomnianej w Kościele, że tą treścią ewangelii jest usprawiedliwienie grzesznika - ale nie na skutek jego pokuty i dobrego życia, lecz wyłącznie jako wolny dar i dzieło Boga. Usprawiedliwia nas tylko Jezus Chrystus - to w Nim i dzięki Jego dziełu Bóg uznaje nas za sprawiedliwych. Grzeszny człowiek tylko na drodze wiary przyswaja sobie to usprawiedliwienie, będąc zatem jednocześnie grzesznym i sprawiedliwym (określenie Marcina Lutra). Treścią zatem zwiastowania Kościoła jest ta ewangelia o łaskawym Bogu obdarowującym grzesznika sprawiedliwością w Jezusie Chrystusie. Ale nieodłączną też częścią tego kazania jest głoszenie jednocześnie prawa Boga, osądzającego człowieka jako grzesznika. Dopiero przyjęcie tego sądu Boga otwiera słuchacza na przyjęcie dobrej nowiny czyli ewangelii o Jezusie Chrystusie. Reformacja powstała więc pod hasłem powrotu do czterech zasad: tylko Chrystus, tylko łaska, tylko przez wiarę, tylko Pismo - i to z akcentem na słowo tylko, wyłącznie. Można powiedzieć, że reformacja była i jest nadal przypomnieniem człowiekowi, że nie istnieją żadne ludzkie drogi do osiągnięcia zbawienia. To radykalne przekreślenie ludzkich zasług w dziele zbawienia znalazło też swój wyraz w formach życia Kościoła luterańskiego. I tak sakrament pokuty - by odebrać mu jakiekolwiek znaczenie zasługi - został włączony do sakramentu chrztu jako jego urzeczywistnianie w codziennym żalu i odrodzeniu do nowego życia w wierze. Drugim sakramentem obok chrztu jest Komunia (Wieczerza Pańska) pod dwiema postaciami: chleba i wina. Oba sakramenty są czynnościami, które ustanowił Chrystus i związał z nimi Swoją obietnicę odpuszczenia grzechów i Swej realnej w nich obecności. Także urząd w Kościele podporządkowany jest nauce o usprawiedliwieniu. Jego powołaniem jest głoszenie tego usprawiedliwienia - w słowie kazania i w sakramencie. W świetle tej nauki wszyscy członkowie Kościoła są równi wobec Boga (powszechne kapłaństwo wiernych), a urzędy w Kościele pełnią rolę wyłącznie służebną. Do tych urzędów zalicza się urząd członka rady parafialnej, diakona, pastora czyli sługi Słowa Bożego, biskupa jako zwierzchnika Kościoła - Kościoła obejmującego zwykle parafie w danym kraju lub jego części; są to zatem Kościoły gromadzące członków z danego narodu lub języka.

W Polsce na czele Kościoła stoi Biskup Kościoła - ks. Janusz Jagucki z siedzibą w Warszawie. Natomiast zwierzchnikiem diecezji mazurskiej, do której należy parafia giżycka- jest Biskup Diecezji ks. Rudolf Bażanowski z siedzibą w Olsztynie.

Świadomość obdarowania od Boga sprawiedliwością powinna budzić w każdym członku Kościoła wdzięczność. Owocem tej zaś wdzięczności ma być taka postawa w życiu, która przejawia się w chęci podporządkowania się przykazaniom i kieruje się miłością. Można ją realizować w powołaniu zawodowym, małżeńskim, w każdej sytuacji życiowej - wolność dana chrześcijaninowi ukazuje mu właściwe działanie w świecie w danej sytuacji.

Chrześcijanie solidaryzują się z wszystkimi pozbawionymi swych praw i swobód obywatelskich, cierpiącymi wyzysk ekonomiczny, dążą do sprawiedliwości między ludźmi. Z powołania chrześcijańskiego wynika też wola działania na rzecz pokoju - w jak najszerszym tego słowa rozumieniu. A zatem pokoju nie tylko jako "zawieszenie broni" - choć ono jest czymś ważnym, ale także pokoju obejmującego całość stosunków międzyludzkich. Pokój prawdziwy jest zatem niemożliwy bez sprawiedliwości w tych stosunkach.

Chrześcijanie odczytują też jako żądanie Boga wszelkie zaangażowanie człowieka dla zachowania, ochrony i rozwoju przyrody, która nie może być traktowana jako niewyczerpalne źródło wszelkich dóbr, które można eksploatować bezkarnie nie oglądając się na skutki. Wprawdzie człowiek ma panować nad przyrodą, ale jako dobry władca - opiekun, troszczący się o dobro powierzonego mu świat, jako odpowiedzialny przed Bogiem i stworzeniem.

W taki sposób ewangelicy - i z pewnością nie tylko oni - odczytują swe zadanie i świadectwo, jakie mają złożyć wobec świata: działać na rzecz sprawiedliwości i pokoju między ludźmi, na rzecz ładu w stosunku człowieka do świata przyrody, wyrażającego się w trosce o jego zachowanie - nie tylko dla siebie, ale dla przyszłych pokoleń.

Luteranizm wyraźnie oddziela władzę duchową Kościoła od władzy świeckiej, przyznając tej drugiej pełną autonomię w jej decyzjach. Nie oznacza to jednak akceptacji dla wszystkiego, co czyni ta władza - Kościół powinien zabrać głos w sytuacjach, gdy gwałcone są elementarne prawa i stawać w obronie pokrzywdzonych.

Poczatek strony

2. Historia Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Giżycku.

 

2.1. Krótki rys historyczny

1. Od czasów Reformacji znajdował się w centrum miasta Lötzen (Giżycko) drewniany Kościół Ewangelicko-Augsburski

2. 1633 - zbudowano nowy Kościół murowany

3. 1657 - prawie całe miasto spalili Tatarzy

4. 1686 - Spłonęła część miasta i Kościół

5. 1709 - Kościół odbudowano. Na dżumę wymarła prawie cała ludność miasta Giżycka<

6. 1812 - przez miasto przeciągnęła 60-cio tysięczna armia wojsk napoleońskich

7. 1822 - wielki pożar obrócił w popiół i zgliszcza 2/3 miasta i Kościół

8. 1826/27 - zbudowano nowy Kościół wg projektu znakomitego, ówczesnego architekta K. F. Schinkel'a

9. 1881 - Kościół przebudowano w stylu neoklasycystycznym. Wnętrze wyposażono w stylową ambonę o ołtarz z obrazem Chrystusa

10. 1935 - przebudowane organy kościelne wyposażono w trakturę elektryczną. Wykonawcą była firma Klemper i syn z Lubeki

11. 1944 - Świątynię przejął Kościół Rzymsko-Katolicki nadając Kościołowi nazwę "Chrystusa Króla"

12. 1945 - Kościół zwrócono w ręce ewangelików i do dnia dzisiejszego są oni użytkownikami świątyni.

13. 1946 - Miasto przyjęło nazwę GIŻYCKO dla uczczenia pamięci i zasług bojownika o polskość Mazur, księdza ewangelickiego Gustawa Gizewiusza (1810-1848)

2.2. Historia Parafii

Po raz pierwszy postawiono w Giżycku kościółek drewniany już w czas Reformacji. Dopiero w roku 1633 zbudowano na jego miejscu masywniejszy i większy, murowany Kościół, który niestety spłonął w 1686 roku. Odbudowany dopiero w 1709 roku uległ kolejnemu zniszczeniu w groźnym pożarze, który tym razem ogarnął 2/3 miasta Giżycka. Działo się to w nocy 3 kwietnia 1822 roku. W ciągu 4 godzin w popiół i ruiny zamienionych zostało 205 budynków w całym mieście. Opłakany był stan setek bezdomnych rodzin pogorzelców.

Na odbudowę Kościoła zbierano ofiary przez okres 4 lat. Wreszcie 11 maja 1826 roku został założony kamień węgielny pod budowę nowego Kościoła. Na dokumencie wmurowanym w fundamenty Kościoła znajdują się słowa:

"Boże Wszechmogący, chroń tę świątynię, której budowę rozpoczynamy. Zachowaj ją przez następne stulecia przed podobnym nieszczęściem, jakie tu miało miejsce w nocy 3 kwietnia 1822 roku".

Budowa trwała tylko półtora roku. Wybudowano piękny Kościół w stylu neoklasycystycznym, wg projektu sławnego wówczas w Europie architekta z Berlina Karla Fryderyka Schinkel'a. Uroczystość poświęcenia tej świątyni miała miejsce w niedzielę, dnia 16 września 1827 roku. Odbyły się wtedy dwa nabożeństwa. W czasie pierwszego - w języku niemieckim - kazanie wygłosił budowniczy Kościoła ks. M. Gregorovius. Pół godziny później odbyło się uroczyste nabożeństwo w języku polskim, w czasie którego kazanie wygłosił ks. Pawlik. Razem w uroczystościach wzięło udział 13 księży i tysiące wiernych.

Od roku 1962 Parafia Ewangelicko-Augsburska w Giżycku obejmuje teren miasta Węgorzewa, Wydmin i Pozezdrza w których to miejscowościach regularnie odbywają się nabożeństwa ewangelickie w filialnych kaplicach. Także w Kościele giżyckim w każdą niedzielę o godz. 11:00 odbywają się nabożeństwa, zaś w miesiącach od maja do września dodatkowo parafia organizuje nabożeństwa w języku niemieckim o godz. 9:30, dla turystów przebywających w naszym mieście.

Wydrukuj strone Poczatek strony