Księża Parafii

  • do 1574 - Ks. Adalbert Snopek
  • 1574-1625 - Ks. Adalbert Danowski
  • Ks. Joachim Lempitz
  • Ks. Kasper Dannovius
  • Ks. Andreas Wedeke
  • Ks. Jakub Gräfer
  • Ks. Georg Boretius
  • Ks. Daniel Passerowius
  • Ks. Michael Gregorovius - budowniczy obecnego Kościoła - lata 1826-27
  • Ks. Jan August Skrotzki
  • Ks. Karol Remus
  • Ks. Ferdynant Schrage
  • Ks. Ernst Trinker
  • 1926-1945 - Ks. Max Ernst Thews
  • 1946-1950 - Ks. Emil Dawid
  • Urodził się się 7 kwietnia 1907 roku w Utracie koło Łasku jako syn Wojciecha i Anny z Gwiazdowskich. Uczęszczał do gimnazjum w Łasku i w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie też w 1930 roku uzyskał maturę. W latach 1930-1935 studiował na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył ze stopniem kandydata teologii. Ordynowany przez ks. bp. J. Burschego 17 listopada 1935 roku, przeznaczony został na wikariusza parafii w Częstochowie. Na tym stanowisku zastała go wojna. Od 1940 roku zmuszony był opuścić stanowisko duszpasterskie i do końca wojny pracował jako robotnik. Po wojnie obejmuje parafie we Włocławku oraz Lipno i Gostynin, ale już w 1946 "na skutek trudności ze strony tamtejszego społeczeństwa katolickiego", musi Włocławek opuścić. W 1946 roku przeniósł się na Mazury. Organizuje ewangelickie życie religijne w Łuczanach, jak nazywano Giżycko. Odzyskuje ewangelicki kościół. W mazurskim numerze "Strażnicy Ewangelicznej" (1946 nr 6) zamieszczony został jego artykuł "Położenie psychiczno-duchowe Mazurów", w którym ze zrozumieniem pisał m.in. o swoich parafianach:
     
    "Religijność Mazurów bardzo różni się od religijności człowieka innych wyznań. Mazur nie patrzy na błahostki, na rzeczy zewnętrzne, powierzchowne. Świątynia, kościół jest dla niego drogą rzeczą, bo przecież on je zbudował własnym kosztem, wysiłkiem, własną krwią. Przecież ten kościół jest jego własnością. Ale nie idzie mu o kościół w złoto opływający, nie idzie mu o moc świateł. Jemu idzie o co innego. Mazurowi idzie o sprawy duchowe. Religia jego to religia ducha. Mazur modli się, śpiewa i bez świec, bez złota, ba i bez organów. Ponieważ przeważnie pozabierano im kościoły, potrafią oni zebrać się w zwykłej izbie, często nawet bez krzyża i lichtarzy, i w takich warunkach modlić się i odprawiać nabożeństwa. [...]."
    W Giżycku obsługuje 22 zbory. Bodajże ta praca podkopuje jego zdrowie. W 1951 wraca do Włocławka. Ciężka praca, mimo że przynosi efekty, osłabia siły życiowe. Choć zmienił się na lepsze stosunek miejscowego społeczeństwa do ewangelickiego duchownego, to pozostały niepokoje i lęki. Pod koniec życia, jak o tym wspominano, począł stronić od ludzi, nawet od kolegów. Jesienią 1962 roku złamał nogę, potem ujawnia się rak wątroby. Po długich i bolesnych cierpieniach ks. Emil Dawid zmarł 6 września 1963 r. w wieku 56 lat. Dnia 9 września 1963 roku odbył się we Włocławku pogrzeb. Obecni byli na pogrzebie dwaj młodzi księża katoliccy oraz 20 duchownych ewangelickich. -
  • Udostępnione z : KARTKI MAZURSKIE 2007 LIPIEC Nr 7 (49) Rok VIII Biuletyn Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Olsztynie
  • 1950-1954 - Ks. Rudolf Mrowiec
  • Urodził się 16 stycznia 1920 r. w Lipniku. Kiedy w r. 1945 rozpoczął po przerwie wojennej studia na wydziale teologicznym, zwrócił na siebie uwagę uzdolnieniami i zamiłowaniem do języka hebrajskiego. Ks. bp Jan Szeruda chcąc wykorzystać talent uzdolnionego studenta, wysłał go na pół roku studiów do Szwajcarii, by po powrocie zatrudnić jako asystenta w katedrze Starego Testamentu. Jednak z powodu bardzo małej liczby duchowmych, po ukończeniu studiów i ordynacji w dniu 11 grudnia 1949 roku został skierowany do Miechowic, a konkretnie do Domu Dziecka w Miechowicach, który wkrótce, podobnie jak wiele innych placówek, został Kościołowi odebrany i upaństwowiony. W owym czasie ks. bp Jan Szeruda przeniósł ks. Mrowca na Mazury, gdzie sytuacja kadrowa była katastrofalna. W 1950 roku młody ksiądz pracował przez jakiś czas w Szczytnie, gdzie w związku z aresztowaniem przez UB ks. Jerzego Sachsa, nie było na miejscu żadnego duchownego. Potem pełnił przez krótki czas swą służbę w Kętrzynie, a wreszcie w Giżycku - jako administrator parafii.
  • 23 września 1951 r. został wybrany na proboszcza parafii w Giżycku, a 6 stycznia 1952 r. odbyła się uroczystość instalacji. Liturgię wstępną sprawowali księża: Alfred Jagucki z Sorkwit i Eugeniusz Jungto z Nidzicy; instalacji dokonał ks. senior E. Friszke. Był tu nowym pracownikiem, mianowanym na miejsce ks. Dawida, ale starał się otoczyć opieką ewangelickich Mazurów. Nie było to zadanie łatwe. W 1951 r. obsługiwał aż 15 parafii i trzy stacje kaznodziejskie. Teren pracy był bardzo trudny. Oprócz Giżycka podlegały mu parafie w Miłkach, Rydzewie; dodatkowo powierzono mu w 1953 r. administrację parafii ewangelicko-augsburskich w Węgorzewie, Kruklankach, Pozezdrzu i Baniach Mazurskich. Ks. Mrowiec do tego stopnia był nękany przez ówczesne władze, że wiosną 1954 r. musiał opuścić teren Mazur. Do grudnia tego roku był bez pracy.
    W latach 1955-56 pracował w parafii w Lublinie. Na skutek odwilży październikowej (koniec stalinizmu) w grudniu 1956 r. mógł objąć parafię w Chorzowie. Tam 29 września 1957 r. został instalowany na proboszcza. Obok pracy duszpasterskiej w stosunkowo dużej parafii, współpracował również z Komisją Przekładu Pisma Świętego, a także w zespole tłumaczącym dzieła Marcina Lutra. W 1970 r.. objął parafię w Rypinie, gdzie pracował do 1980 r. W 1981 r. obsługiwał parafię w Wałbrzychu. Od 1982 do 1990 (do przejścia na emeryturę) pracował w zborach niemieckojęzycznych.
    Lata emerytury przeżył w Cieszynie, gdzie zmarł 2 lutego 2000 r. Pozostawił żonę Rutę z domu Kisiała, córkę i syna z rodzinami. Pogrzeb odbył się 4 lutego w parafii Biała.
  • Udostępnione z : KARTKI MAZURSKIE 2007 LIPIEC Nr 7 (49) Rok VIII Biuletyn Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Olsztynie
  • 1954-1962 - Ks. Jan Szczech
  • Pochodził z rodziny mazurskiej. Urodził się 23 czerwca 1909 r. w Reglach w powiecie ełckim. Od 1923 r. przebywał stale w kraju. Związał się z polskim skrawkiem Mazur - Działdowszczyzną. Dzięki pomocy i opiece Zrzeszenia Ewangelików-Polaków, mazurski chłopiec mógł zdobyć wykształcenie, pozwalające w przyszłości na pracę wśród Mazurów i dla Mazurów. W Warszawie ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja. Potem poszedł na studia na Wydział Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył jako kandydat teologii w 1936 r. Choć sam podpisywał się: Sczech, jego nazwisko podawano też w formie: Szczech. Tuż przed wojną był wikariuszem w parafii Kościoła ewangelicko-unijnego w Poznaniu.
    W 1945 r., w ślad za innymi działaczami mazurskimi, przybył wiosną do Olsztyna; mieszkał od maja 1945 r. w plebanii na Starym Mieście. Zajmował się organizowaniem świeckiej Rady Kościoła Ewangelickiego, utworzonej 13 lipca 1945 r., do której weszli m.in: Bogumił Labusz, Gustaw Leyding, Fryderyk Leyk, Hieronim Skurpski, Bogdan Wilamowski. 28 lipca pełnomocnik rządu na Okręg Mazurski, w piśmie do Ministerstwa Administracji Publicznej powiadomił, iż udzielił tej Radzie poparcia. Pracował tu jako referent do spraw wyznaniowych w wydziale społeczno-politycznym Urzędu Wojewódzkiego. Przewodniczył uznawanej przez władze Radzie Kościoła Ewangelickiego. Jak się przedstawiał w liście, który przed Bożym Narodzeniem 1945 r. skierował z Olsztyna do seniorów śląskich: "Jestem kandydatem teologii ewangelickiej od stycznia 1936 r. - na dzień 6.I. 46 wyznaczona jest przez biskupa Szerudę moja ordynacja w Warszawie."
    Po ordynacji w Kościele ewangelicko-augsburskim władze kościelne skierowały ks. Jana Sczecha do Ządzborka-Mrągowa. Organizował tu życie kościelne, mając do obsługi siedem parafii i dwie stacje kaznodziejskie. W sprawozdaniu naczelnika wydziału w Urzędzie do Spraw Wyznań z 10 XI 1951 r. Z podróży służbowej do Olsztyna, znalazła się taka charakterystyka jego sylwetki: "Ks. Jan Sczech, prob. w Mrągowie apolityczny i społecznie bierny, utrzymuje bliskie stosunki z ludnością niezweryfikowaną." W Mrągowie powstała w 1951 r. placówka metodystyczna, poszerzająca swoje pole działania. Zaczęły się spory między ewangelikami a metodystami w Mrągowie, trwające parę lat. W ramach "Akcji Mazurskiej", organizowanej przez biskupa-adiunkta Zygmunta Michelisa i wspieranej przez Urząd do Spraw Wyznań, zaczęło się usuwanie metodystów z regionu. Ówczesne władze, wobec których ks. Sczech był krytyczny, naciskały na Naczelną Radę Kościoła, aby usunąć ks. Sczecha z Mrągowa i przenieść na inny teren. Najpierw myślano o parafii w Pasymiu, z której chciano usunąć ks. Ottona Wittenberga i przenieść do Gliwic. W lipcu 1953 r. NRK podjęła nawet stosowną uchwałę, ale w październiku tego roku "postanowiono uchwałę w sprawie translokacji ks. Sczecha anulować". Rok później "Prezydium Naczelnej Rady Kościoła postanowiło uchwałą z dn. 18.2.1954 przyjąć byłą parafię metodystyczną w Mrągowie w ramy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i na okres przejściowy udzielić jej praw II parafii ewangelicko-augsburskiej w Mrągowie". W kwietniu 1954 roku ks. Sczech opuścił Mrągowo, otrzymując mianowanie na administratora parafii ewangelicko-augsburskiej w Giżycku oraz zborów w Sterławkach i Miłkach wraz ze stacjami kaznodziejskimi w powiecie węgorzewskim. W Giżycku sprawował swój urząd do 1962 r. Latem tego roku administratorem giżyckiej parafii został ks. Jan Szarek, pracujący wcześniej w Nawiadach. Ks. Jan Sczech w dalszym życiu kościelnym na Mazurach nie był obecny. Wyjechał za granicę. Zmarł przed paru laty w Niemczech, w sędziwym wieku.
  • Udostępnione z : KARTKI MAZURSKIE 2007 LIPIEC Nr 7 (49) Rok VIII Biuletyn Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Olsztynie
  • 1962-1970 - Ks. Bp Jan Szarek - Biskup Kościoła w latach 1991-2001
  • Urodził się dn. 13 lutego 1936 r. w Bielsku-Białej. W 1956 r. zdaje egzamin dojrzałości i rozpoczyna studia w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Kończy je w 1960 r., uzyskując tytuł magistra teologii ewangelickiej. Ordynowany w Bielsku - Białej w swoim rodzinnym kościele Zbawiciela dnia 25 września 1960 r., rozpoczyna pracę duchownego w Kościele Ewangelicko-Augsburskim.
  • Dziesięć lat pełni służbę w Diecezji Mazurskiej; przez dwa lata jest wikariuszem ks. konsen. Edwarda Bussego z siedzibą w parafii w Nawiadach k. Mrągowa. Od lutego 1961 roku był też duszpasterzem młodzieżowym dla Diecezji Mazurskiej. Z dniem 1 lipca został mianowany administratorem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Giżycku oraz zborów w Miłkach i Rydzewie. Rok później doszła parafia w Wydminach ze stacjami kaznodziejskimi w Zelkach i Orłowie oraz zborem w Sterławkach Wielkich. Macierzystą parafią pozostało Giżycko, gdzie po latach administrowania, 30 października 1966 roku został instalowany na proboszcza. W 1970 roku rezygnuje ze stanowiska proboszcza w Giżycku, aby od dn. 1 lipca 1970 r. zostać wikariuszem ks. seniora Adama Wegerta w rodzinnym Bielsku. W "Kalendarzu Ewangelickim" na rok 1971 ukazał się jego artykuł pt. "Wśród dzieci w diasporze (na przykładzie swojej parafii w Giżycku)".
  • W Bielsku ks. Jan Szarek pracuje jako wikariusz do 1 czerwca 1975 roku, czyli do momentu wybrania go przez parafię ewangelicką drugim proboszczem. Dnia 14 września 1980 r. zostaje wybrany I proboszczem parafii ewangelickiej w Bielsku. Dwa dni później Zgromadzenie Diecezjalne Diecezji Cieszyńskiej przeważającą większością głosów wybrało go na urząd seniora tej Diecezji. Dn. 6 stycznia 1991 r. Synod Kościoła wybiera ks. seniora Jana Szarka na urząd Biskupa, co było jednoznaczne z objęciem także stanowiska Prezesa Konsystorza. W czasie 10-letniej kadencji przeprowadził wiele inicjatyw. W latach 1993 - 2001 ks. bp Jan Szarek był prezesem Polskiej Rady Ekumenicznej. W marcu 2000 r. Synod Kościoła powołał go na pierwszego prezesa Diakonii Kościoła. Był nim aż do 2005 r. W 2007 roku ks. bp Jan Szarek, emerytowany Biskup Kościoła oraz długoletni Prezes Diakonii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, został wyróżniony Nagrodą Diakonii Polskiej - statuetką "Miłosierny Samarytanin". Biskup-senior często odwiedza też Mazury, a szczególnie Giżycko. M. in. w dniach 16 i 17 września 2007 roku był gościem na uroczystościach poświęconych 180-leciu odbudowy i poświęcenia kościoła ewangelickiego w Giżycku.

  •   Opracował: Erwin Kruk

  • 1970-2000 - Ks. Bp Janusz Jagucki - Biskup Kościoła od 2001 r. -2010

  • Urodził się 14 lutego 1947 r. w Sorkwitach na Mazurach jako syn ks. Alfreda Jaguckiego i Agnieszki zd. Rynkiewicz. Nie jest to pierwszy biskup, który ma w swoim życiorysie mazurski epizod, ale jest to pierwszy rodowity Mazur jako zwierzchnik Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego w Polsce.

    W latach 1965-1970 odbywał studia teologiczne w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, gdzie w październiku 1970 r. uzyskał tytuł magistra teologii na podstawie pracy pt. "Kościół wobec ludzi samotnych".

    W dniu 22 listopada 1970 roku ordynowany został w Goleszowie przez ks. bp. Andrzeja Wantułę. Z dniem ordynacji skierowany został do Diecezji Mazurskiej jako wikariusz parafii w Giżycku. W latach 1973-76 był jej administratorem. Ponadto pracował jako administrator parafii w Ełku, Suwałkach (1975-85) i Rynie (1976-86).

    9 maja 1976 r. został wybrany proboszczem parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Giżycku. Był wizytatorem lekcji religii oraz koordynatorem współpracy z zakonem Joanitów w Diecezji Mazurskiej. W Giżycku działał też praktycznie na polu ekumenicznym. M.in. udostępniał kościół ewangelicki w Węgorzewie i Giżycku grekokatolikom na ich nabożeństwa do czasu, gdy mogli się zbierać w swoich świątyniach. Zainteresował duchownych innych wyznań postacią pierwszego misjonarza chrześcijańskiego na tych ziemiach. Osobiście uczestniczył w odnowieniu krzyża Brunona z Kwerfurtu postawionego nad Niegocinem przed stu laty. Był duszą Tygodni Modlitw o Jedność Chrześcijan.

    Jak wspominają duchowni grekokatoliccy, dobra atmosfera w Giżycku miała też pozytywny wpływ na wzajemną współpracę w Węgorzewie. Grupy turystów ewangelickich, zwłaszcza z Niemiec, odwiedzały nie tylko swoją dawną świątynię, gdzie były serdecznie przyjmowane, ale także klasztor ojców bazylianów z kaplicą, którą ozdabiają ikony wybitnego malarza, prof. Jerzego Nowosielskiego. Podejmowano też wspólne akcje charytatywne, inicjowane m. in. przez ewangelickich Joannitów. Na trwałe ustanowił w Giżycku festiwale organowe i nabożeństwa w języku niemieckim dla turystów - w sezonie letnim. Jest honorowym obywatelem Giżycka. Żonaty z Danutą zd. Ferek. Z tego związku urodziła się córka - Katarzyna (1972 r.).

    Na urząd Biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP został konsekrowany w Święto Epifanii 6 stycznia 2001 r. w kościele św. Trójcy w Warszawie, zastępując na tym urzędzie ks. bp. Jana Szarka. Nie zerwał swych związków z Mazurami. A i województwo o nich pamięta. Dnia 8 listopada 2006 r. w sali sesyjnej Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie otrzymał od władz samorzadowych "Odznakę honorową za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego." O jego pasjach można się dowiedzieć z pracy zbiorowej "Misja - Muzyka - Mazury", zredagowanej przez ks. Jerzego Belowa, Magdalenę Legendź i ks. Adriana Korczago, a wydanej nakładem "Augustany" w 2007 r. jako "Księga Pamiątkowa z okazji 60. urodzin Biskupa Janusza Jaguckiego". - Opracował: Erwin Kruk

  • 2001-2006 - Ks. Daniel Ferek
  • od 2006 r. - Ks. Krystian Borkowski

     

    Wydrukuj strone